Miesiąc: styczeń 2018

Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej (FNEZ), od lat promująca rozwój morskiej energetyki w Polsce, opublikowała zaktualizowany „Program rozwoju morskiej energetyki i przemysłu morskiego w Polsce”. Jak zawiera tezy?

• Realny potencjał morskiej energetyki wiatrowej w Polsce tj. możliwy do wykorzystania, przy  teoretycznym sięgającym 20 GW, wynosi od 8 GW do 10 GW – szacuje FNEZ.
• Morskie farmy wiatrowe na południowym Bałtyku mogą być budowane z dominującym udziałem dostaw i usług świadczonych przez polski przemysł – twierdzi Fundacja.
• Wykorzystanie potencjału morskiej energetyki wymaga pilnie m.in. przyjęcia celu politycznego budowy 6-8 GW w morskich farmach wiatrowych do roku 2035 – apeluje.
• O ile wskazane w raporcie decyzje nie zostaną podjęte, w latach 2025-2035 należy spodziewać się rozwoju projektów morskich farm wiatrowych  o maksymalnej mocy ok. 2 GW – ocenia FNEZ.

– Mamy nadzieję, że nasze opracowanie, po raz kolejny stanie się podstawą szerokiej dyskusji branżowej i politycznej oraz przyczyni się do podjęcia decyzji o rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce, jako ważnego narzędzia budowy bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz impulsu do stworzenia nowej, polskiej specjalizacji gospodarczej – przemysłu morskiej energetyki- napisał we wstępie do raportu Maciej Stryjecki, prezes FNEZ.

FNEZ oszacowała, że realny potencjał morskiej energetyki wiatrowej (MEW) w Polsce wynosi od 8 GW do 10 GW i ocenia, że budowa pierwszej morskiej farmy wiatrowej (MFW) w Polsce, o mocy ok 600 MW, może się rozpocząć około roku 2022. Wskazuje, że pierwsze morskie elektrownie mogą zostać przyłączone do sieci w roku 2025, do końca roku 2030 może zostać wybudowanych ok 4 GW, a do roku 2035 – 8 GW. 

– 8 GW MFW, w połączeniu z równoległym rozwojem energetyki gazowej na poziomie 4-5 GW i budową transgranicznej morskiej sieci przesyłowej o mocy 1,5-2 GW, może odegrać kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski w latach 2025-2035, pozwalając na zastąpienie ubytków mocy węglowych nie spełniających standardów BAT, oraz zapewniając osiągnięcie celów w zakresie redukcji emisji CO2 i wykorzystania odnawialnych źródeł energii – brzmi jeden z wniosków opracowania. 

Elektrownie wiatrowe na polskich obszarach morskich, wyliczyła FNEZ, będą pracować przez około 8050 godzin w roku (91,9 proc.), z czego około 5800 godzin w roku w przedziale umożliwiającym osiągnięcie pełnej mocy (66,5 proc.). W raporcie mowa o tym, że MFW o mocy 8 GW mogą zaspokajać ok. 20 proc. krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną.

– Cena energii wytwarzanej przez polskie morskie farmy wiatrowe (LCOE) powinna zawierać się w przedziale 71-80 euro/MWh w roku 2025 i 66-75 euro/MWh w roku 2030, jeżeli zostaną utrzymane obciążenia związane z przyłączeniem do sieci po stronie inwestora. W przypadku przejęcia przez operatora kosztów budowy sieci morskiej, ceny te kształtowałyby się odpowiednio: 57-65 euro/MWh w roku 2025 i 53-60 euro/MWh w roku 2030 – czytamy w analizie.

Koszt energii elektrycznej LCOE (Levelized Cost of Electricity) to w uproszczeniu najniższy średni koszt produkcji 1 MWh energii, obliczony dla całego cyklu życia projektu, po jakim energia elektryczna musi zostać sprzedana, żeby inwestycja była opłacalna.

FNEZ podkreśla, że MFW na Południowym Bałtyku mogą być realizowane z dominującym udziałem dostaw i usług świadczonych przez polski przemysł energetyki morskiej, a łańcuch dostaw dla inwestycji energetycznych na morzu ma szanse stać się ważną polską specjalizacją przemysłową. W ocenie FNEZ zatrudnienie w polskim przemyśle energetyki morskiej, związane z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej, może znaleźć 77 tys. pracowników po roku 2025.

FNEZ uważa, że wykorzystanie potencjału energetycznego i gospodarczego morskiej energetyki wymaga pilnych decyzji politycznych, a w tym przyjęcia ambitnego i odważnego celu politycznego – budowy 6-8 GW w MFW do roku 2035 oraz dokonania w 2018 roku zmian prawnych zapewniających m.in. określenie w roku 2019 gwarantowanej wysokości ceny energii w okresie 15 letnim dla projektów posiadających decyzje środowiskowe i umowy przyłączeniowe.

Zdaniem FNEZ, o ile wskazane w raporcie decyzje nie zostaną podjęte, to nie spowoduje to całkowitego zatrzymania rozwoju morskiej energetyki w Polsce, ale uniemożliwi wykorzystanie jej potencjału gospodarczego i społecznego. 

– W takim scenariuszu, należy spodziewać się rozwoju w latach 2025-2035 projektów o maksymalnej mocy ok. 2 GW, które zostaną zrealizowane po osiągnięciu pełnej konkurencyjności cenowej technologii MFW. Należy jednak spodziewać się, że w związku z koniecznością minimalizacji ryzyka i kosztów inwestycyjnych, projekty te będą realizowane z wykorzystaniem łańcucha dostaw bazującego na zagranicznych, doświadczonych i sprawdzonych technologiach i usługach – ocenia FNEZ.

Raport podaje, że „u progu 2018 roku” formalno-prawny stan przygotowania projektów MFW w Polsce wyglądał tak, że m.in. było wydanych 9 prawomocnych decyzji lokalizacyjnych dla projektów MFW o łącznej mocy ok. 8 GW, były wykonane badania środowiskowe dla 3 projektów o mocy ok. 3,5 GW, zostały wydane 2 prawomocne decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach dla 2 projektów MFW o łącznej mocy 2,4 GW, a podpisane umowy przyłączeniowe opiewały na 2,25 GW z terminami przyłączenia 2026 (1200 MW) i 2030 (1050 MW).

Źródło: Ireneusz Chojnacki, wnp.pl

Do końca 2030 roku w polskiej części Morza Bałtyckiego może zostać wybudowanych 4 GW, a do końca 2035 – 8 GW morskich farm wiatrowych (MFW). Według Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej (FNEZ) potencjał MFW w Polsce to nawet 30-36 TWh energii rocznie.

Jak wynika z najnowszych analiz potencjału rynkowego MFW w Polsce, prowadzonych w ramach programu „Energia z Bałtyku dla Polski 2025” przez Fundację na rzecz Energetyki Zrównoważonej (FNEZ), Polska ma szansę zrealizować ambitny plan, jakim jest uzyskanie 8 GW z morskich farm wiatrowych. W połączeniu z równoległym rozwojem energetyki gazowej na poziomie ok 4 GW i budową transgranicznej morskiej sieci przesyłowej o mocy 2-3 GW, energetyka morska może odegrać kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego w latach 2025-2035. Rozwój MFW to szansa na dywersyfikację źródeł energii, zwłaszcza w kontekście ubytków mocy węglowych niespełniających standardów BAT oraz możliwość osiągnięcia celów związanych z redukcją emisji CO2 i wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Za rozwojem energetyki morskiej przemawia nie tylko bardzo duża wydajność i stabilność wytwarzania nieemisyjnej energii odnawialnej, ale także stosunkowo niskie koszty operacyjne oraz fakt, że nie niesie ona za sobą istotnych konfliktów środowiskowych oraz społecznych. To obecnie jedna z najszybciej rozwijających się branż w światowej energetyce – tylko do końca roku 2017 zrealizowano inwestycje o mocy 17,6 GW mocy, o wartości ponad 30 mld Euro.  

Jak zauważa Maciej Stryjecki, prezes zarządu Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej, energetyka morska to przykład technologii wytwarzania energii zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju w wielu krajach, jednak jeszcze nie w Polsce.

– Aby rozwijać energetykę morską, Polska potrzebuje rozwiązań systemowych i konkretnych deklaracji wsparcia ze strony administracji, które dawałyby stabilną podstawę do decyzji inwestycyjnych. O ile kilka projektów jest sukcesywnie rozwijanych – zostały już podpisane umowy pozwalające na przyłączenie 2,2 GW z morskich wiatraków do 2026 roku, dla trzech projektów przeprowadzono kompleksowe badania środowiskowe, a dwa w 2016 roku uzyskały decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, to obecnie nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie w polskich domach popłynął prąd z Morza Bałtyckiego. Do tej pory nie podjęto bowiem żadnych decyzji inwestycyjnych, a to oznacza, że szansa na budowę pierwszych morskich elektrowni w roku 2020 spadła do zera – mówi Maciej Stryjecki, prezes zarządu Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej.

Na zielone światło czekają również polskie firmy, które już od kilku lat odnoszą sukcesy w dostarczaniu na światowe rynki technologii i podzespołów wykorzystywanych w sektorze energetyki morskiej. Krajowi przedsiębiorcy specjalizują się w produkcji fundamentów morskich elektrowni, wież i konstrukcji stalowych, morskich kabli i stacji transformatorowych oraz statków do budowy i serwisu morskich farm. Jak wynika z analiz FNEZ, po roku 2020 energetyka morska może stać się jednym z filarów polskiej gospodarki, który będzie zapewniał nawet w 60-70 proc. krajowego łańcucha dostaw.

Jak podkreśla Stryjecki, aby Polska wykorzystała potencjał energetyczny płynący z Bałtyku i tym samym, mogła konkurować w sektorze MFW z innymi krajami, niezbędne jest jak najszybsze stworzenie warunków, które będą sprzyjały inwestycjom.

– Ambitny cel budowy 8 GW w MFW do roku 2035 jest nadal w naszym zasięgu. Aby go osiągnąć, niezbędne jest jednak pilne wprowadzenie rozwiązań systemowych zapewniających możliwość określenia gwarantowanej wysokości ceny energii pochodzącej z pilotażowych morskich farm wiatrowych, zapewnienie dostępu do sieci nowym projektom oraz wyznaczenie nowych projektów na obszarach przeznaczonych w planie zagospodarowania obszarów morskich pod rozwój energetyki odnawialnej.  Poważnej dyskusji trzeba również poddać temat rozwoju sieci morskiej. Z jednej strony taka sieć może istotnie wpłynąć na bezpieczeństwo polskiego systemu elektroenergetycznego, a z drugiej znacząco obniżyć koszty inwestycyjne MFW. Scenariusz budowy morskiej infrastruktury przesyłowej przez PSE, i stworzenie punktów przyłączenia dla MFW na morzu sprawiłoby, że MFW w Polsce po roku 2027 mogłyby się rozwijać na zasadach czysto rynkowych, bez dodatkowego wsparcia. A w rękach państwa zostałaby sieć, pozwalająca na import energii oraz na zwiększenie możliwości bilansowania i bezpieczeństwa przesyłu w Północnej Polsce.  – dodaje Maciej Stryjecki.

Jak wynika z opracowania przedstawionego przez FNEZ, osiągnięcie celu 8 GW w MFW do 2035 roku, wymaga organizacji już w 2019 r. aukcji określających gwarantowaną wysokość ceny energii w okresie 15-letnim dla projektów posiadających decyzje środowiskowe i umowy przyłączeniowe. W 2020 r. aukcje powinny zostać zorganizowane dla projektów posiadających prawomocne pozwolenia lokalizacyjne i określać warunki przyłączenia do sieci oraz wysokość ceny energii. Z kolei wydzielenie granic nowych projektów, które nie będą objęte prawomocnymi decyzjami lokalizacyjnymi i aukcja na lokalizacje i warunki przyłączenia do sieci dla tych projektów, które zostaną oddane do użytku do roku 2035, powinna zostać zorganizowana w 2021 roku. Projekty startujące w tej aukcji powinny być realizowane bez dodatkowego wsparcia, w postaci gwarantowanej ceny energii.

Program „Energia z Bałtyku dla Polski 2025” będzie sygnowany przez ponad 30 firm i instytucji reprezentujących krajowy przemysł stoczniowy, kablowy, elektryczny, inżynierii i logistyki morskiej, które w ramach Porozumienia Polskiego Przemysłu Energetyki Morskiej podjęły współprace na rzecz wykorzystania krajowego potencjału przemysłu dla rozwoju projektów morskich. Pierwszym etapem programu, zrealizowanym w 2017 roku, była aktualizacja programu rozwoju morskiej energetyki wiatrowej FNEZ z 2013 roku, uwzględniającą postęp technologiczny oraz aktualną sytuację rynkową, szacunki potencjału morskiej energetyki wiatrowej, jej koszty oraz korzyści gospodarcze. Obecnie trwają analizy scenariuszy rozwoju rynku energii, z uwzględnieniem generacji gazowej, wiatrowej na morzu i importu gazu i energii elektrycznej droga morską. Obydwa programy będą poddane konsultacji podczas Bałtyckiego Forum Przemysłu Energetyki Morskiej w Warszawie w dniach 28 luty – 1 marca 2018 roku.